Пытанне:  Работніца, якая знаходзіцца ў водпуску па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў, атрымлівае дапамогу па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў і дапамогу на дзіця ад 3 да 18 гадоў у перыяд выхавання дзіцяці да 3 гадоў.

26 снежня 2017 г. рашэннем камісіі па абароне праў і законных інтарэсаў непаўналетніх дзеці былі забраны з сям'і. Маці 27 снежня 2017 г. выйшла на работу.

З якой даты ідзе спыняць налічэнне дапамог на дзяцей?

Адказ: Пункт 20 Палажэння аб парадку прызначэння і выплаты дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 28.06.2013 № 569 у рэдакцыі пастановы Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь от12.12.2017 № 952) прадугледжвае спыненне выплаты дзяржаўных дапамог з першага ліку месяца, які ідзе следам за месяцам наступлення абставін, якія вабяць спыненне іх выплаты, прымяняецца да абставін, якія вынікаюць на працягу тэрміну выплаты дзяржаўных дапамог.

Іншы парадак спынення выплаты дзяржаўных дапамог у адпаведнасці з Законам Рэспублікі Беларусь «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей» (далей- Закон) і іншымі заканадаўчымі актамі прымяняецца ў наступных выпадках:

пры спыненні выплаты дзяржаўных дапамог у сувязі са сканчэннем тэрміну іх выплаты, устаноўленага Законам для кожнага віду дзяржаўных дапамог (тэрміну, які ўказваецца ў пратаколе пасяджэння камісіі па прызначэнню дапамог пры прыняцці рашэння аб прызначэнні дзяржаўнай дапамогі), выплата дзяржаўных дапамог спыняецца з дня, які ідзе следам за днём наступлення такога тэрміну;

пры ўзяцці дзяцей у бацькаў выплата дзяржаўных дапамог (у тым ліку назначаных, але не атрыманых за мінулы час) спыняецца з дня прыняцця камісіяй па справах непаўналетніх рашэння аб узяцці дзіцяці (п.4 Указа Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 09.08.2007 № 378 «Аб некаторых пытаннях забеспячэння праў дзяцей-сірот і дзяцей, якія засталіся без апекі бацькоў» і частка другая п.6Декрета Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 24.11.2006 № 18 «Аб дадатковых мерах па дзяржаўнай абароне дзяцей у недабрастотных сем'ях»).

Такім чынам, пры ўзяцці дзяцей з сям'і выплата дапамог, у тым ліку і неатрыманых за мінулы час, спыняецца 26 снежня 2017г.

Пытанне: Бацька працуе і пражывае ў Расійскай Федэрацыі, маці грамадзянка Рэспублікі Беларусь не працуе з 2011 года. 20.11.2017 нарадзілася другое дзіця на тэрыторыі Расійскай Федэрацыі, 27.12.2017 зарэгістраваны на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. Будзе ці назначаецца і выплачваецца дапамога ў сувязі з нараджэннем дзіцяці? Якімі дакументамі пэўна пацверджана фактычнае пражыванне дзіцяці ў Рэспубліцы Беларусь?

Адказ: У адпаведнасці з артыкулам 11 Закона Рэспублікі Беларусь «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей» дапамога ў сувязі з нараджэннем дзіцяці назначаецца на дзіця, якое нарадзілася за граніцамі Рэспублікі Беларусь, якое зарэгістраваны па месцы жыхарства ў Рэспубліцы Беларусь, - пры ўмове, калі ў граніцах 12 каляндарных месяцаў, якія папярэднічаюць месяцу нараджэння дзіцяці, адзін з бацькаў у поўнай сям'і, бацька ў няпоўнай сям'і, усынавіцель (удочеритель), апякун дзіцяці былі зарэгістраваны па месцы жыхарства і фактычна пражывалі ў Рэспубліцы Беларусь не менш 6 месяцаў у агульнай складанасці.

Месца жыхарства дзіцяці  на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь пацвярджаецца даведкай аб месцы жыхарства і складзе сям'і або копіяй асабовага рахунка. Пры гэтым пунктам 7 Палажэння аб камісіі па прызначэнні дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей, і дапамог па часовай непрацаздольнасці, зацверджанага пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 28.06.2013г. № 569 (далей – Палажэнне аб камісіі), вызначана, што камісія мае права атрымліваць пры неабходнасці пацвярджэнне знаходжання дзіцяці на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь, пражыванне яго ў сям'і, ажыццяўлення за ім догляду на падставе дадатковых звестак, у тым ліку акта абследавання.

Такія звесткі могуць быць прадстаўлены:

арганізацыяй аховай здароўя па месцы медыцынскага назірання дзіцяці, установай адукацыі па месцы навучання дзіцяці, органам апекі і папячыцельства па месцы жыхарства дзіцяці, Дзяржаўным пагранічным камітэтам Рэспублікі Беларусь.

Пытанне: У маці нарадзілася другое дзіця. Старшае дзіця па рашэнні суда пасля скасавання шлюбу пакінуты з бацькам. У якім памеры назначаюцца дапамогі ў сувязі з нараджэннем дзіцяці і па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў?

Адказ:Паколькі старшае дзіця знаходзіцца на выхаванні бацькі, што пацверджана рашэннем судны, дапамогу па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў назначаецца на малодшага ў памеры 35% сярэднямесячнай заработнай платы работнікаў у рэспубліцы за квартал. Пры прызначэнні дапамогі  па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў ідзе таксама кіравацца нормамі пункта 24 Палажэння. Пры раздзельным пражыванні бацькаў, якія скасавалі шлюб або не якія складаліся ў шлюбе, дзеці ўлічваюцца ў сям'і аднаго з бацькаў, на выхаванні якога яны знаходзяцца.

Дапамога ў сувязі з нараджэннем дзіцяці ў дадзеным выпадку назначаецца ў памеры як на другое дзіця (у памеры 14 бюджэтаў пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва пры наяўнасці копіі пасведчання аб нараджэнні абодвух дзяцей).

Пытанне: Дзе назначаецца дапамога па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў, калі сям'я няпоўная і маці з'яўляецца слухачом падрыхтоўчага аддзялення дзённай формы навучання?

Адказ: Прызначэнне дапамогі ажыццяўляецца ў кіраванні па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы рэгістрацыі. У дадзеным выпадку адсутнічае статус навучэнца.

Пытанне: Бабуля дзіцяці пасля выхада маці на работу аформіла па месцы сваёй работы водпуск па доглядзе за дзіцём да дасягнення ім узросту 3 гадоў. Мае ці права бабуля на атрыманне дапамогі па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў, калі, знаходзячыся ў такім водпуску, яна будзе працаваць на 0.5 стаўкі?

Адказ:Калі ў перыяд знаходжання ў водпуску па доглядзе за дзіцём да дасягнення ім узросту 3 гадоў бабуля дзіцяці будзе працаваць на ўмовах няпоўнага рабочага часу, (не болей паловы месячнай нормы рабочага часу) па асноўным або другім месцы работы (па другой прафесіі, пасадзе) яна будзе мець права на атрыманне дапамогі па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў у поўным памеры пры ўмове, што пры гэтай яна не будзе ажыццяўляць дзейнасць у якасці індывідуальнага прадпрымальніка, натарыуса, адваката, рамесніка.

Гэта норма ў рэдакцыі арт.185 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь (далей–ТК), якая ўступіла ў сілу з 25.07.2014 г.

 Пытанне: На прадпрыемстве працуе жанчына. У яе двое дзяцей старэйшай 3 гадоў, адзін з якіх - інвалід. Па месцы работы на дваіх дзяцей выплачваецца дапамога на дзяцей старэйшых 3 гадоў з асобных катэгорый сямей (на дзіця-інваліда - 70 % бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва (далей - БПМ), на другое дзіця - 50 % БПМ). Жанчына працуе на 0,5 стаўкі.

Мае ці яна з 1 ліпеня 2017 г. права на прызначэнне дадатковай дапамогі - дапамогі па доглядзе за дзіцём-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў? Які парадак прызначэння дадзенай дапамогі і куды трэба за ім звяртацца пасля змянення заканадаўства?

Адказ: З 1 ліпеня 2017 г. Закон Рэспублікі Беларусь ад 29.12.2012 № 7-З «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей» (далей - Закон № 7-З) выкладзены ў новай рэдакцыі.

Для бацькаў дзяцей-інвалідаў ва ўзросце да 18 гадоў згодна новым нормам Закона № 7-З, фактычна ажыццяўляючых за імі догляд, прадугледжана права на атрыманне дапамогі па доглядзе за дзіцём-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў пры рабоце на 0,5 стаўкі (або менш) або рабоце на доме.

Дадзены від дапамогі назначаецца на кожнае дзіця-інваліда ва ўзросце да 18 гадоў незалежна ад атрымання другіх відаў сямейных дапамог (у тым ліку незалежна ад атрымання на дзіця-інваліда дапамогі на дзяцей старэйшае 3 гадоў з асобных катэгорый сямей) (п.5 арт.18 Закона № 7-З). Назначаецца дапамога па доглядзе за дзіцём-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў у органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы атрымання пенсіі на дзіця-інваліда (п.7 арт.21 Закона № 7-З).

З 1 ліпеня 2017 г. Законам № 7-З вызначаны наступныя памеры дапамогі:

• па доглядзе за дзіцём-інвалідам, які мае I або II ступень страты здароўя, - 100 % БПМ;

• па доглядзе за дзіцём-інвалідам, які мае III або IV ступень страты здароўя, да дасягнення ім узросту 3 гадоў уключна - 100 % БПМ, пасля дасягнення дзіцём узросту 3 гадоў - 120 % БПМ (п.5 арт.18).

Калі па стане на 1 ліпеня 2017 г. маці дзіцяці-інваліда працавала на 0,5 стаўкі і дзіцяці ўжо была вызначана інваліднасць, то права на дадзены від дапамогі жанчына мае з 1 ліпеня 2017 г.. Для атрымання дапамогі па доглядзе за дзіцём-інвалідам ва ўзросце да 18 гадоў з 1 ліпеня 2017 г. трэба звярнуцца з заявай і ўсімі неабходнымі дакументамі не пазней 1 студзеня 2018 г. (тое есці не пазней першага рабочага дня, які ідзе следам за гэтым выхадным днём) (частка чацвёртая арт.3 Закона ад 30.06.2017 № 33-З «Аб унясенні змяненняў і дапаўненняў у некаторыя законы Рэспублікі Беларусь па пытаннях дзяржаўных дапамог сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей»).

Пытанне (ДУА «К»): Работніцы выплачваецца дапамога па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў. Маці з дзіцём выязджала за граніцы Рэспублікі Беларусь. У пашпарце дзіцяці ёсць штампы з датай выезда і датай уезда: выезд 12 чэрвеня 2017 г., уезд - 12 жніўня 2017 г.

Заведзена ці за гэты перыяд дапамога?

            Адказ: Заведзена.

Выплата дзяржаўных дапамог спыняецца ў выпадку выезда дзіцяці за граніцы Рэспублікі Беларусь на тэрмін болей 2 месяцаў (за выключэннем дзяцей, бацькі якіх працуюць у дыпламатычных прадстаўніцтвах і консульскіх установах Рэспублікі Беларусь, і дзяцей, якія выехалі за граніцы Рэспублікі Беларусь для атрымання медыцынскай дапамогі) (п.1 арт.24 Закона Рэспублікі Беларусь ад 29.12.2012 № 7-З «Аб дзяржаўных дапамогах сем'ям, якія выхоўваюць дзяцей»).

Парадак падліку тэрмінаў вызначаны ў главе 11 Грамадзянскага кодэкса Рэспублікі Беларусь. Згодна п.3 арт.193 названага Кодэкса тэрмін, які падлічваецца месяцамі, выходзіць у адпаведны лік апошняга месяца тэрміну. Калі заканчэнне тэрміну, які падлічваецца месяцамі, даводзіцца на такі месяц, у якім не адпаведнага ліку, то тэрмін выходзіць у апошні дзень гэтага месяца.

Такім чынам, перыяд знаходжання дзіцяці за граніцамі Рэспублікі Беларусь з 12 чэрвеня па 12 жніўня 2017 г. складае роўна 2 месяца, таму дапамога па доглядзе за дзіцём ва ўзросце да 3 гадоў у гэты перыяд выплачваецца.

Пытанне: Якая дадатковая матэрыяльная дапамога аказваецца дзяржавай пры нараджэнні двайнят, куды за ёй звяртацца і якія дакументы трэба ўяўляць?

 Адказ: Пастановай Савета Міністраў Рэспублікі Беларусь ад 27.07.2009 № 985 «Аб аднаразовай выплаце сем'ям пры нараджэнні дваіх і болей дзяцей на набыццё дзіцячых вешчай першай неабходнасці» вызначана, што сем'ям пры нараджэнні дваіх і болей дзяцей праводзіцца аднаразовая выплата на набыццё дзіцячых вешчай першай неабходнасці на кожнага з дзяцей у памеры двухкратнай найбольшай велічыні бюджэту пражытачнага мінімуму ў сярэднім на душу насельніцтва, зацверджанага Саветам Міністраў Рэспублікі Беларусь, за два апошніх квартала перад датай нараджэння дзяцей.

Пры гэтым пад нараджэннем дваіх і болей дзяцей разумеецца нараджэнне дзяцей у мнагаплодных родах.

Прызначаная выплата праводзіцца ў органах па працы, занятасці і сацыяльнай абароне па месцы жыхарства на падставе прадстаўленых дакументаў (пашпарта і пасведчанняў аб нараджэнні дзяцей).

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 19.01.2012 № 41 «Аб дзяржаўнай адраснай сацыяльнай дапамозе» сем'ям, якія выхоўваюць двайнят (трайню і болей дзяцей) бясплатнае забеспячэнне прадуктамі харчавання дзяцей першых 2 гадоў жыцця назначаецца без уліку сумеснага даходу сям'і.

Пытанне: Хто мае права на атрыманне сямейнага капіталу?

Адказ:Права на прызначэнне сямейнага капіталу маюць маці (мачаха) у поўнай сям'і, бацька ў няпоўнай сям'і, усынавіцель (удочеритель), якія з'яўляюцца грамадзянамі Рэспублікі Беларусь і пастаянна пражываюць у Рэспубліцы Беларусь, пры прытрымліванні наступных умоў:

пры нараджэнні, усынаўленні (удачарэнні) трэцяга або наступных дзяцей у перыяд з 1 студзеня 2015 г. да 31 снежня 2019 г. уключна;

калі з улікам якое нарадзілася, усыноўленага (удачаронага) дзіцяці ў сям'і выхоўваюцца не менш траіх дзяцей ва ўзросце да 18 гадоў.

Пры ўсынаўленні (удачарэнні) трэці або наступных дзяцей, сямейны капітал назначаецца, калі дата нараджэння дзіцяці  не раней 1 студзеня 2015 г.

Пытанне: Куды і ў якія тэрміны трэба звяртаецца за сямейным капіталам ?

Адказ: За прызначэннем сямейнага капіталу трэба звярнуцца ў кіраванне па працы, занятасці і сацыяльнай абароне райвыканкама на працягу 6 месяцаў з дня нараджэння, усынаўлення (удачарэння) трэцяга або наступных дзяцей, прадставіўшы пашпарта мужоў, пасведчання аб нараджэнні ўсіх дзяцей у сям'і  і другія дакументы.

Пасля прызначэння сямейнага капіталу грамадзяніну, якому прызначаны сямейны капітал, трэба звярнуцца ў ААТ «ААБ Беларусбанк» па месцы прызначэння сямейнага капіталу з заявай аб адкрыцці дэпазітнага рахунка. Тэрмін для звароту – 6 месяцаў з дня прыняцця рашэння аб прызначэнні сямейнага капіталу.

У выпадку калі ў прызначаны тэрмін грамадзянін не звярнуўся за адкрыццём дэпазітнага рахунка, права на распараджэнне сродкамі сямейнага капіталу губляецца.

Пытанне. Жанчына атрымлівае сямейны  капітал пасля нараджэння трэцяга дзіцяці, можа яна прэтэндаваць на такую дапамогу пасля нараджэння чацвёртага, пятага дзіцяці?

Адказ: Сямейны капітал назначаецца толькі адзін раз незалежна ад нараджэння наступных дзяцей.

Пытанне: Можна ці датэрмінова выкарыстаць сродкамі сямейнага капіталу на паляпшэнне жыллёвых умоў?

            Адказ:Парадак давання сямейнага капіталу рэгулюецца Палажэннем аб аднаразовым даванні сем'ям безнаяўных грашовых сродкаў пры нараджэнні, усынаўленні (удачарэнні) трэцяга і наступных дзяцей, зацверджаным Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 09.12.2014 № 572 (далей – Палажэнне).

Часткай першай пункта 6 Палажэння вызначана, што права на распараджэнне сродкамі сямейнага капіталу (у тым ліку на паляпшэнне жыллёвых умоў) даецца па сканчэнні 18 гадоў з даты нараджэння дзіцяці, у сувязі з нараджэннем, усынаўленнем (удачарэннем) якога сям'я набыла права на прызначэнне сямейнага капіталу.

Датэрмінова сродкі сямейнага капіталу могуць быць выкарыстаны толькі на атрыманне членам (членамі) сям'і платных медыцынскіх паслуг, якія аказваюцца арганізацыямі аховы здароўя, у парадку і па пераліку, вызначаемым Міністэрствам аховы здароўя (частка другая пункта 6 Палажэння).

Іншых магчымасцей датэрміновага выкарыстання сродкаў сямейнага капіталу заканадаўствам не прадугледжаны.